„Mensen raken steeds verder van elkaar verwijderd en de ongelijkheid is groot. Onze samenleving is zelfs zo geïndividualiseerd dat we het gemeenschappelijke in de grote vraagstukken van nu soms niet meer zien. Daar probeert onze organisatie Collectief Kapitaal iets tegenover te zetten. Het begon in 2020 met een simpele actie: geld inzamelen en herverdelen onder mensen die bestaansonzeker zijn. Vijf mensen in bestaansonzekerheid, getrokken door loting, ontvingen acht maanden lang 1.000 euro per maand, op basis van vertrouwen. Dat doen we nog steeds, maar we willen uiteindelijk veel meer doen om te komen tot een alternatief sociaal systeem.”
„Want gewoon maar blijven doen wat we doen in Nederland mist een bepaald fundament. De uitkomsten die we nu zien in de samenleving, die hebben te maken met hoe wij betekenis hebben gegeven aan de dingen om ons heen. Dus als je radicaal wil veranderen, dan zul je in eerste instantie naar die betekenisgeving moeten gaan kijken. En zo is Collectief Kapitaal begonnen: als een onderzoek naar hoe wij betekenis geven aan solidariteit.”
„We hebben inmiddels een beweging van rond de vierduizend mensen door heel Nederland. Waarvan een aantal in fysieke gemeenschappen zitten die samenkomsten organiseren in vier steden: Arnhem, Utrecht, Amsterdam en Rotterdam. En voor de mensen die te ver weg wonen om fysiek deel te nemen, organiseren we ook digitale samenkomsten. We hebben WhatsApp-communities, Slack-groepen, digitale bijeenkomsten via Zoom.”
„We komen op al die manieren samen rondom een bepaald thema dat we met elkaar uitdiepen. Bijvoorbeeld het onderwerp ‘geven en ontvangen’. Dat kan heel concreet zijn, iemand die masseur is en gratis massages wil geven aan mensen in dit collectief die dat nodig hebben. Of iemand die een vet goede chauffeur is, en zegt: de mensen die slecht ter been zijn, die wil ik wel van A naar B brengen. Maar het draait júíst niet alleen om transacties. Wat als je niet direct iets te geven hebt? Hoe ontvang je eigenlijk op een goede manier hulp van anderen? Of wat als je door het deelnemen aan de avonden geconfronteerd wordt met je eigen privilege in het leven? Dan gaan gesprekken over hoe je rekenschap kunt geven van dat privilege. Moet je je excuses dan dagelijks aanbieden? Lijkt me niet, maar wat geef je weg, wat niet? Hoe ga je daarmee om?”
„We hebben het concept bestaanszekerheid onderzocht met praktische acties zoals dat herverdelen van geld, nog voordat die term afgelopen jaar een politieke lading had gekregen. Iedereen had het ineens over bestaanszekerheid. Ik vind dat er nu te beperkt naar dat begrip wordt gekeken. Bestaanszekerheid lijkt nu te gaan over een ‘genoeg’ of een ‘te weinig’, met name in financiële zin. Dus het wordt uitgelegd als: komt een huishouden rond of niet? En dat is er zeker een onderdeel van. Alleen, je zou ook kunnen zeggen: de reden dat zoveel mensen dat niet kunnen, is omdat wij een samenleving hebben waarin wij bestaanszekerheid voor sommige mensen urgenter vinden dan voor anderen. Waarom is dat? Uit welke waarden komt dat voort? Hoe kunnen we dat veranderen? Dus het gaat niet alleen om ‘meer geld erbij’.”
„Wij bouwen aan collectieven. Wat heb jij te delen met stadsgenoten op zo’n manier dat dat delen een onderdeel kan worden van een liefdevol samenleven? Liefdevol ja, ik weet dat dat kwetsbaar en abstract kan klinken. In feite is het allesbehalve abstract. Alleen omdat we zo zijn opgevoed met nut, alles moet praktisch en snel. Terwijl: van liefde gaat de grootste scheppende en verbindende kracht uit, daar ben ik van overtuigd.”
Abonneer u ook op de nieuwsbrief: www.futureaffairs.nl
